Trong thế giới của nước mắm truyền thống, có một thuật ngữ được nhắc đến với sự trân trọng đặc biệt: “nước mắm nhỉ”. Không chỉ đơn thuần là nước mắm, đây là phần tinh chất đầu tiên được nhỏ giọt ra từ thùng ủ sau nhiều tháng lên men tự nhiên – được ví như “giọt vàng” của cả một quá trình kỳ công.
Nước mắm nhỉ là gì?
Nước mắm nhỉ (còn gọi là nước mắm cốt) là phần nước mắm nguyên chất đầu tiên được chảy ra từ thùng gỗ ủ chượp sau thời gian dài lên men (thường 12 – 24 tháng). Do chưa qua pha chế hay xử lý, nước mắm nhỉ giữ trọn vẹn mùi thơm đậm đà của cá cơm, độ đạm tự nhiên cao (30°N trở lên) và vị hậu ngọt dịu, tinh khiết.
Điều gì tạo nên sự khác biệt của mắm nhỉ?
-
Chỉ lấy phần đầu tiên: Người làm mắm chỉ lấy những lít nước đầu tiên rỉ ra từ đáy thùng ủ – gọi là “nhỉ”. Sau đó, phần còn lại tiếp tục được lọc hoặc pha chế để làm nước mắm loại 2, 3.
-
Không pha loãng: Mắm nhỉ không thêm nước, không pha muối hay chất bảo quản. Đó là lý do nó thường có giá cao hơn các loại khác.
-
Mùi thơm riêng biệt: Mắm nhỉ có mùi thơm nồng, không tanh khé như nước mắm công nghiệp, và đặc biệt giữ hậu vị ngọt bùi rất lâu sau khi nếm.
Nước mắm nhỉ dùng vào đâu là ngon nhất?
-
Chấm trực tiếp: Dùng mắm nhỉ với rau luộc, thịt luộc, trứng… là cách tận hưởng trọn vẹn vị mắm nguyên bản.
-
Ướp thịt/cá: Chỉ cần vài thìa nhỏ cũng đủ làm món kho trở nên đậm đà, thấm vị và dậy mùi tự nhiên.
-
Làm nước chấm pha: Khi pha với chanh, tỏi, ớt, đường… nước mắm nhỉ tạo nên loại nước chấm có độ sâu vị và hậu ngọt không loại nào sánh được.
